We kunnen veel leren van de natuur – die al 3,8 miljard jaar R&D heeft opgebouwd – voor onze duurzame opgaves. Er is genoeg te ontdekken voor een heel mensenleven en meer. Ook als het gaat om spelen. Wist je bijvoorbeeld dat volwassen nijlpaarden onder water nog weleens een koprol achterover willen maken, bizons uitbundig loeiend gesignaleerd zijn terwijl ze op vier poten over een bevroren meer glibberden en raven lachend glijden van besneeuwde hellingen? Gewoon, voor de lol. En je hebt vast wel eens genoten van een Youtube video van spelende baby olifanten in het water.
Spelen is een dagelijks onderdeel van kinderen. Zij hebben een onbevangen, nieuwsgierige blik. Kinderen die spelen worden hiermee vindingrijk, creatief, bevorderen hun empathisch vermogen en worden bewust van hun eigen kunnen. Kinderen leren met spelen om na te denken en vooruit te denken. Het bereidt hen voor op de toekomst. Onmisbare eigenschappen zou je zeggen? Waarom stoppen we hier dan dikwijls mee als volwassenen, terwijl uit wetenschappelijk onderzoek juist is gebleken dat we hier ook op latere leeftijd veel baat bij hebben. En dat het nog meer oplevert, als we dit buiten doen.
Want zowel spelen als de natuur maakt blijer, gezonder en creatiever. Het helpt om stress te verlagen en beter met tegenslagen om te gaan. Zo gaven 62 procent van de mensen – in een onderzoek van Motivaction – aan dat ze de lockdown beter zijn doorgekomen door het opzoeken van de natuur. Combineer je die twee – spelen in de natuur – dan heb je een gouden formule in handen. Het is smeerolie voor je brein. Buitenspelen zorgt dat we nieuwe mogelijkheden, inzichten en gedachten opdoen. Zo blijven we openstaan voor veranderingen. Essentieel voor het werken in transities.
Teams, durf buiten te spelen!
En dit zijn dan juist twee dingen die start met 8 graag toepast in het begeleiden van teams die willen werken aan een duurzame transitieopgave. Met jouw kerngroep spelen in de natuur. Hoe gaaf is dit?! En ook jij kan dit makkelijk inzetten. Het begint met een voor de hand liggende stap: Ga met jouw team naar buiten. Dat kan in een park, bos, op een grasveld, weiland of strand zijn. Het maakt niet uit, als er maar een stukje natuur te vinden is. En ter inspiratie een vijftal oefeningen (maar zet vooral je eigen creativiteit in!):
Oefening 1: Dierenobservatie
Een ieder van de kerngroep (of doe dit in tweetallen) kijkt om zich heen en kiest een dier die diegene nader wilt bekijken.
– Teken of schets het dier na.
– Wat valt je op? Hoe ziet hij eruit en hoe gedraagt hij zich? Schrijf dit bij jouw tekening.
– Wat weet je van dit dier? Wat niet en zou je nog (nader) willen onderzoeken?
– Wat zou handig zijn voor ons mensen als je naar deze observatie kijkt? Kun je er een idee bij bedenken die helpt bij de uitvoering van jouw opgave?
– Iedereen klaar? Wissel de inzichten onderling uit.
Oefening 2: Bosbingo
Doe als teamuitje met elkaar een bosbingo met planten en dieren. Verdeel hiervoor de kerngroep in twee- of drietallen en ga naar een bos of ander natuurgebied. En bedenk van te voren een aantal eigenschappen waar je naar op zoek gaat. Bijvoorbeeld:
– klimt in een boom
– kan prikken
– is kleurrijk
– is kleverig
– heeft een sterke geur
Vertaal nadien met jouw groep deze bosbingo naar jullie duurzame opgave om weer even met een onderzoekende blik te werk te gaan. Welke nieuwe dingen kunnen jullie ontdekken met elkaar met een dergelijke bingo? Om een voorbeeld te noemen. Is jouw opgave voedselverspilling tegengaan? Wat kun je dan in een gft-bak vinden als ‘is beschimmeld’, ‘heeft een geur’, ‘is blauw’ en ‘ziet er niet prullenbakwaardig uit’. Of wat kun je in de supermarkt vinden als ‘product die de houdbaarheidsdatum nadert, is afgeprijsd’, ‘er staat op de verpakking van een product hoe je het ’t beste kunt bewaren’ en ‘de supermarkt geeft consumenten tips voor koken met kliekjes’.
Wat levert deze (bos)bingo op? Wissel de inzichten onderling uit.
Oefening 3: Innerlijke kind
Echt weer even hét kind in jezelf ontdekken? Ga als groep klimmen in een boom, in een plas stampen, een (boom)hut bouwen, met stenen in het water gooien, rollen van een heuvel of parfum maken van bloemen. Kun je ’t bedenken, doe ’t!
Ga vervolgens lekker met elkaar om een kampvuur zitten (met marshmallows) en bespreek: Hoe was dit voor een ieder? En wat zou je – van dit speelse – willen integreren in de samenwerking? En/of welke ideeën heb je hiermee opgedaan voor jullie duurzame opgave?
Oefening 4: Dobbeldate
Verdeel de kerngroep in een aantal subgroepen. En geef hen een dobbelsteen mee en een vel papier met uitleg bij een ieder aantal te gooien ogen. Als je bijvoorbeeld 2 ogen gooit als groep is de opdracht als volgt: Observeer 2 verschillende bomen (van dichtbij/in detail, in z’n geheel, van bovenaf/helicopterview en van binnenuit). Of 6 ogen: Zoek 6 diertjes met 6 pootjes.
Neem vervolgens de inspiratie die je hebt opgedaan mee in een ‘stamberaad’. Een van de teamleden brengt een hulpvraag in. Iets waar diegene op dit moment tegenaan loopt. De rest van de leden geven een advies, met als inspiratiebron ‘Moeder Aarde’ (met behulp van de inzichten die de groep heeft opgedaan tijdens de dobbeldate). Als iedereen zijn of haar advies heeft gegeven, geeft de indiener van de hulpvraag aan wat hij of zij hiervan meeneemt.
Oefening 5: Kunstwerk
Heb je als team een bepaalde duurzame visie voor ogen? Wellicht heb je ‘m al op papier (in detail) uitgeschreven. Of heb je al wat ingrediënten daarvoor verzameld. Al wat gesprekken daarover gevoerd. Wil je de visie als team herijken. Gezamelijk visualiseren van een visie helpt om daar een gedegen voorstelling van te maken en deze ook gedragen te krijgen. En hoe mooi is het om dit te doen met behulp van de natuur?!
Verzamel als team losliggende blaadjes, beukennootjes, kastanjes, bloemen, stenen, et cetera en maak een kunstwerk ofwel collage van jullie visie. Wat is de kern van deze visie? En hoe breng je deze over? Hoe maak je de visie aantrekkelijk voor anderen? Wat vind een ieder van het (tussen)resultaat? Is deze compleet of moet er nog wat af of bij?
Een erg waardevolle teamoefening en vergeet uiteraard niet een foto te maken van het kunstwerk en na te bespreken hoe dit voor een ieder was.
En nu?
Wat werkt volgens jou om aan de slag te gaan met buitenspelen? Wat neem jij mee uit bovenstaande voor je eigen praktijk om hier (nadere) invulling aan te geven? En hoe kun jij dit verhaal verrijken vanuit eigen kennis, ervaring of inspiratie?
Wil je ook met je team een keer buitenspelen? start met 8 helpt je graag verder – bijvoorbeeld tijdens een heidag of teambuilding activiteit – om zoveel mogelijk impact te maken op jouw duurzame opgave!
